Kamulaştırmasız El Atma Davası
Kamulaştırma kavramına, Anayasamızın 46. Maddesinde yer
verilmiş olup, Devlet ve kamu tüzel kişilerinin; kamu yararının
gerektirdiği hallerde, karşılıklı mülkiyette bulunan taşınmaz malların,
tamamını veya bir kısmını, kamulaştırmaya yetkili, olduğu kabul edilmiştir.
Ülkemizde sıkça görüldüğü üzere, idare ait taşınmazlar üzerinde kamulaştırma
işlemi yapmadan, bu taşınmazlara el koymakta veya kamu yararına tahsis
etmektedir.
Genel Olarak,
İdare tarafından usul ve esaslara uyulmaksızın, bedeli nakden
ve peşin ödenmeksizin, mülkiyet hakkına müdahalede bulunulduğu (taşınmazlara k
suretiyle, kamu hizmetine ayrıldığı) görülmektedir. Mülkiyet hakkına müdahale,
(taşınmazların kamulaştırılmaksızın kamu hizmetine ayırma) kam tamamlanmaksızın
taşınmaza el koyma şeklinde olabileceği gibi, ili veya imar uygulamaları ile de
olabilmektedir. İşte idarenin usul ve yasalara ay kamulaştırmasız el atma
şeklinde tanımlanmaktadır.
Fiili El Atma ile Hukuki El Atma Arasındaki Fark Nedir?
Fiili el atma ile hukuki el atma arasındaki fark görevli
mahkemenin belirlenmesi hususunda büyük önem arz etmektedir. İdarenin
kamulaştırma k olarak el atması durumu, ili el atma veya haksız il olarak
nitelendirilmektedir. Bu sebeple, yapılacak yargılamalar adli yargının görev
alanına girm Hukuki olarak el atma ise, belediye tarafından yapılan imar
planlarının, ili olarak uygulanmaması ve ilen kamulaştırma yapılmaması
sonucunda edilmesi olarak tanımlanabilir. İdari işlem olarak nitelendirilmektedir
ve idari işlemin iptali için açılacak davalar idari yargının görev alanına
girmek
Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Görevli ve Yetkili
Mahkeme
2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun, 6487 sayılı yasanın 21.
maddesi ile değişik, Geçici 6. maddesinin 10. Fıkrasıyla önce bu davaların
idari yarg konusundaki tartışmalara bir son getirilmiştir. Söz konusu
düzenlemeye göre, hukuki el atmaya ilişkin davalarda idari yargı yetkilidir.
Fiili el atmal Hukuk Mahkemeleri görevli olup gayrimenkulün bulunduğu yer
asliye hukuk mahkemesi ise yetkili olacaktır.
Kamulaştırmasız El Atmada Malikin Başvurabileceği Yollar
Nelerdir?
Taşınmazına idare tarafından kamulaştırmasız ili olarak el
atılan malik, el konulan yerin bedelini verilmesini dava edebilir. Uygulamada
bu davay adı verilmektedir. Kamulaştırma Kanunun geçici 6. Maddesi ile
kamulaştırılmaksızın kamu hizmetine ayrılan taşınmazların bedel tespitine
ilişkin u düzenlenmiştir. Kanuna sonradan eklenen geçici madde ile,
“kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış veya kamulaştırması hiç yapılmamış
olmasına 4/11/1983 tarihi arasında ilen kamu hizmetine ayrılan veya kamu
yararına ilişkin bir ihtiyaca tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan
taşınmazlara veya kaynaklara kısmen veya tamamen veyahut irtifak hakkı tesis
etmek suretile maikin rızası olmaksızın fiili olarak el konulması sebebiyle,
mülkiyet hakkından doğan talepler, bedel talep edilmesi halinde bedel tespiti
ve diğer işlemler bu madde hükümlerine göre yapılır'' şeklinde düzenleme
getirilmiştir.
Kamulaştırmasız El Atmaya Karşı Yasal Yollara Hangi Süreler
İçerisinde Başvurulması Gerekmektedir?
Kamulaştırma Kanunu’nun 38. Maddesinde yer alan 20 yıllık sürenin, Anayasa mahkemesi tarafından iptal edilmesi ile bu madde yürürlükten kalk Mahkemesinin iptal kararının yürürlüğe girdiği 04.11.2003 tarihinden sonra ve bu tarihten önceki yirmi yıl içinde taşınmazlarına kamulaştırmasız tazminat ve el atmanın önlenmesi istemiyle süreye bağlı olmaksızın dava açmalarının önünde yasal bir engel bulunmamaktadır.
Hukuki sorunlarınızla ilgili profesyonel yardım almak
istemeniz halinde iletişim bölümündeki iletişim araçlarıyla ofisimizle
iletişime geçebilirsiniz.
